Казьтыштам найöс

…Егор Прокопьевич Липин.

Семён Андреевич Нестеров.

Алексей Васильевич Тимушев.

Михаил Васильевич Нехорошев.

Нэм кежлӧ вежӧрӧ колясны тайӧ йӧзыслӧн нимъясыс.

Бушкола сьӧд кымӧр моз уськӧдчис миян Рӧдина вылӧ фашистскöй Германия. Фашистъяслы нинӧм эз вӧв святӧйыс — найӧ босьтчисны жуглыны, сотны каръяс да сиктъяс, зверскӧя виавны нинӧмӧн мыжтӧм йӧзӧс — пӧрысьясӧс, нывбабаясӧс, челядьӧс. Враг кӧсйис пӧртны миянлысь странанымӧс колонияӧ, а йӧзсӧ — рабъясӧ. Но советскöй йӧз, кыдзи ӧти, сувтісны гитлеровскöй вӧрӧгъяслы паныд. Йиркакылан-гымалан Великöй Отечественнöй войналӧн фронтъяс вылӧ, кианыс оружие босьтӧмӧн, мунісны сӧмын Дон сиктысь 125 морт.

Ставныс найӧ – менам ӧттшöтшъяяс, ми накӧд ӧтлаын быдмим, велӧдчим, ки на ки кутчысьӧмӧн, ӧтув стрӧитім асланым сиктын коллективнöй овмӧс. Öти бӧрся мӧд сувтӧны менам син водзӧ Великöй Отечественнöй войнавывса вунӧдлытӧм геройяс — менам ёртъяс, ас сиктсаяс.

Семён Андреевич Нестеров уджаліс трактористӧн «Коми парма» колхозын. Зернӧвӧйяслысь шӧркодь урожайсӧ колхоз босьтліс 16-17 центнерӧн гектар вылысь, а сюлысь — весиг 20-30 центнерӧн. Тайӧ колхозыс вӧлі Ставсоюзса видз-му овмӧс выставкаса участникӧн, кӧні сылы сетісны диплом. Бур урожай босьтӧмын ыджыд пайыс вӧлі и Семён Андреевичлӧн. Кузьлунтыр вӧлі сійӧ гӧрас-агасалас муяс, сёр рытнас ваяс ассьыс «Нати» тракторсӧ ӧшинь улас, да дыр на ещӧ ноксяс сы дорын. Семён Нестеров весиг областьса трактористъяс пӧвстын босьтліс медводдза места. Москвасянь сылы ыстісны эзысь медаль. Передовой тракторист-ударниклы сетісны бронь, но 1941 воын сійӧ сетіс военкоматӧ шыӧдчӧм. И фронт вылын Нестеров — медводдзаяс лыдын, но враглӧн пуля орӧдіс коми зонлысь олӧмсӧ — Семён пӧгибнитіс.

Алексей Васильевич Тимушев ичӧтсянь уджавліс видз-му дорын. Сиктын медводдзаяс лыдын сійӧ пырис комсомолӧ, а та бӧрын водзмӧстчысьяскӧд ӧтвылысь котыртіс «Вермасьöм» колхоз. Велӧдчыштӧм бӧрын, 1932 воын, Кулӧмдінысь вайис радиоприемник, зэвтіс антенна, и донсаяс медводдзаысь кывзісны Москвалысь гӧлӧс.

Алексей Васильевичӧс бӧрйисны кооператив правлениеса председательӧн. А война сувтӧм бӧрын Алексей муніс фронт вылӧ, кӧні и пуктіс юрсӧ кыдзи герой.

Михаил Васильевич Нехорошев – тайӧ паськыд пельпомъяса, мыр кодь зумыд мортыс быд тӧв уджаліс кер лэдзанінын. Этшалы удайтчывліс пӧрӧдны сы мында вöр, мыйта вермис Михаил Васильевич. А гожӧмнас колхоз видзьяс вылын сійӧ вӧлі зорӧдтӧ шняпкас-чӧвтас — паськыд да джуджыд, нимкодь видзӧднысӧ. Райком шыöдчöм вылö Михаил Васильевич ветліс кер лэдзны Койгорт районӧ, кысянь бӧрсӧ вайис ударник- стахановецлысь книжка.

Егор Прокопьевич Липинӧс томдырсяньыс кыскис культура. Велӧдчис курсъяс вылын да сиктса ныв-зон пӧвстын котыртіс ОСОАВИАХИМ кружок. Рытпомъясын сійӧ велӧдіс клубын том йӧзӧс военнöй делӧӧ: вӧдитчыны винтовкаӧн, противогазӧн да гранатаӧн, а вӧскресенньӧясӧ — лыйсьыны мелкокалибернöй винтовкаысь да с. в.

Война сувтӧм бӧрын недыр кежлӧ Erop Прокопьевичӧс военкомат индылӧ мобилизуйтӧм йöзӧс фронтъяс вылӧ сопровождайтысьӧн. А 1942-ӧд воын и ачыс мунӧ действующӧй армияӧ. Сійӧ геройскöя тышкасьӧ гитлеровецъяскӧд, усьӧ война помланьыс нин. Сэки сійӧ вӧлі капитанӧн.

Татшӧмӧн вӧліны найӧ, татшӧмӧн и колины йӧз паметьӧ нэм кежлӧ. 78 морт Дон сиктысь эз локны гортаныс война вылысь. Найӧ куйлӧны братскöй гуясын: ӧтияс — карельскöй изъяс пӧвстын да Ленинград дорса нюръясын, мӧдъяс — Белоруссияса да Украинаса муяс вылын. Ставныс найӧ сетісны олӧмсӧ бать-мамыслӧн, гӧтыръяслӧн да челядьлӧн талунъя шуда да гажа олöм вӧсна.

Сикт шӧрын сулалӧ немецко-фашистскӧй захватчикъяскӧд тышын усьӧм воинъяслы обелиск.

Быд морт копыртлӧ юрсӧ таті мунігӧн. Пионеръяс да школьникъяс воысь-во мичмӧдӧны казьтылан пассӧ, обелиск подулö найӧ вайӧны мича дзоридзьяс.

С. Нестеров.

Ленин туйöд, 1980